Beste mevrouw Dijksma,
Ik vlieg sinds 2014 -puur als hobby- met drones welke allen minder dan 4 kilo wegen. Met veel moeite heb ik me de complexe wet een regelgeving voor drones eigen gemaakt en heb nu ook de theorie opleiding voor het Remote Operator Certificate (ROC) Light afgerond al ben ik nog niet van plan om een ROC-Light vergunning aan te gaan vragen (o.a. omdat er mijns inziens nog te veel beperkingen zijn om zakelijk winstgevend te kunnen zijn met een ROC-Light vergunning).
In de periode van 2014 tot nu heb ik mee gemaakt dat in de handel verkrijgbare drones kwalitatief veel beter zijn geworden, van steeds meer functionaliteit (waaronder geofencing en anti-collission detectie) zijn voorzien en ook steeds lichter zijn geworden. De gevaarzetting van de drones is hierdoor veel kleiner geworden en de drones maken ondertussen ook een stuk minder lawaai. Op het gebied van wet en regelgeving heeft Minsterie IenM samen met IL&T goede stappen gezet om veiliger drone gebruik te borgen. Ook de on-line informatie voorziening door IenM/IL&T voor drone vlieger is in de afgelopen jaren flink verbeterd.
Tegen al deze positieve ontwikkeling moet ik helaas ook een aantal negatieve ontwikkelingen constateren:
1) Ministerie van EZ heeft in de Wet voor de Natuurbescherming opgenomen dat beheerders van Natura2000 gebieden, ieder voor zich, in hun beheerplannen regels voor drone gebruik in het luchtruim boven een Natura2000 gebied mogen opnemen. De ambtenaren van EZ hanteren eigen definities en lijken, als je de recentelijke verboden voor het vliegen in Zeeland en Noord Holland leest, niet goed bekend met de opeenstapeling aan wet en regelgeving die al in/voor het Nederlandse Luchtruim geldt. De beperkingen die aan drone gebruik door de EZ ambtenaren worden opgelegd worden ook niet op de gebruikelijke plekken op de IenM/IL&T website opgenomen. Ook worden de drone fabrikanten niet goed geïnformeerd over de no-drone-zones in Nederland Naarmate er meer slecht gedocumenteerde uitzonderingen op uw drone wet en regelgeving komen, wordt het voor de drone vlieger ook bijna onmogelijk om te bepalen of je ergens wel of niet mag vliegen.
Naar verluid gaat de Nederlandse overheid zich vanaf 2018 (deels) conformeren aan de voorstellen m.b.t wet en regelgeving zoals verwoord door de EASA. De transitie van huidige wet en regelgeving naar een EASA compliant wet en regelgeving lijkt me erg complex als dit door/met meerdere ministeries/penhouders gedaan moet worden.
2) Er komen steeds meer gebieden waar niet (meer) met een drone gevlogen mag worden. Het betreft het volgende:
a) De gebieden rondom luchthavens waar niet met een drone gevlogen mag worden stammen nog uit de tijd dat drones tot 300 meter hoogte mochten vliegen. Ondertussen heeft uw ministerie ingesteld dat recreatieve drones niet hoger dan 120 meter mogen en lijkt men voornemens om de maximale hoogte verder terug te brengen naar 50 meter (de maximale hoogte die zakelijke vliegers nu ook al moeten aan houden). Bij een maximale hoogte van 120 of zelfs 50 meter is het niet nodig dat er niet met drones gevolgen mag worden in gebieden met een straal van 15 kilometer (700 vierkante kilometer) rondom een luchthaven. Binnen een straal van 3 kilometer rondom een luchthaven zal er al geen groot vliegtuig lager dan 150 meter vliegen. Binnen een straal van 5 kilometer vliegt de commerciële grote luchtvaart al boven de 300 meter hoogte. Een gebied met een straat van 7 kilometer is 38 vierkante kilometer en een factor 20 kleiner als een gebied met een straal van 15 kilometer. Mijns inziens is het te billeken om het aantal en de grootte van de No-drone-zones te verkleinen.
b) Recentelijk zijn een twintigtal heliports op de kaart met no-drones-opgenomen. Het betreft hier veelal heliports die zelden of zelfs alleen in erg slechte weercondities (waar een verstandige drone vlieger niet met zijn drone wil vliegen) gebruikt worden. In een straal van 3 kilometer rondom zo’n heliport mag tegenwoordig alleen nog met drones gevlogen worden als de operator van die heliport daar geen bezwaar tegen heeft. Ik heb een aantal maal gevraagd of de operator bezwaar had als ik een met mijn drone binnen de straal van 3 kilometer rond zijn heliport zou begeven. Het antwoord was zonder uitzondering “Nee, mag niet”, zelfs bij de Helipad IJmuiden dat alleen bij windkracht 8 en hoger gebruikt wordt om mensen van/naar boorplatforms te brengen. De operators lijken geen zin te hebben in drones en roepen gewoon “nee, mag niet”, waardoor er op veel mooie plekken (totaal 140 vierkante kilometer) waar voorheen nog wel gevlogen mocht worden, nu de-facto niet meer met een drone gevlogen mag worden.
c) Er zijn grote gebieden in Nederland, met name in Brabant, waar nauwelijks met een drone gevlogen mag worden omdat er -zonder dat daar een goede reden voor lijkt te zijn- grote delen van dat gebied tot Controlled Airspace zijn aangemerkt. Deze gebieden zijn voor de grote luchtvaart op grote hoogte waarschijnlijk terecht als ConTRolled Airspace aangemerkt maar men had ook kunnen kiezen om delen van die CTR's op een hoogte van 1000 foot in te laten gaan. Drone gebruikers kunnen dan weer op veel meer plekken in Nederland vliegen, waar dat nu niet (meer) mag. Ter informatie: Boven een kwart van Nederland mag niet gevlogen worden a.g.v. (te grote) CTR’s.
d) Ministerie van EZ lijkt van mening te zijn dat drones boven Natura2000 gebieden niet goed zijn voor de natuur. De politierechters die uitspraak deden in zaken m.b.t. het vliegen met een drone boven natuurgebied Oostvaardersplassen oordeelde tot twee maal toe dat drones niet verstorend zijn i.h.k.v. de natuurbescherming wet. Ministerie van EZ heeft nadien toch ingesteld dat er boven Natura 2000 gebieden in Zeeland en Noord-Holland niet met drones gevlogen mag worden. Er wordt weliswaar de mogelijkheid geboden om (ad 30 euro leges per vlucht) een ontheffing te krijgen maar dat is niet praktisch (je weet vaak niet van te voren of je ergens een filmpje wil maken) noch redelijk (voor vele particulieren is 30 euro leges om een kort hobby filmpje te schieten veel te veel geld). De ontheffing wordt alleen maar afgeven als er een belang toe is. Ik kan me niet voorstellen dat de instanties die de ontheffing gaan uitreiken “uitoefening van mijn hobby” als een terecht belang zien. Als zij iedereen een ontheffing zouden geven heeft zo’n ontheffing ok geen zin, en draagt dit alleen maar bij aan verhoging van de overhead van de overheid.
3) De belangen van tienduizenden recreatieve drone vliegers worden op dit moment niet goed behartigd.
De personen en instanties uit de drone wereld die met IL&T aan tafel zitten hebben vaak een eigen (zakelijke) agenda. DARPAS beschermt de belangen van de zakelijke (ROC) vliegers. KNVVL afd Drones behartigde de belangen van ROC(-Light) vliegers. KNVVL afd Modelvliegen zou de belangen van alle recreatieven modelvliegers moeten behartigen maar houdt zich voornamelijk bezig met modelvliegtuigen met vleugels die uitsluitend op een afgelegen modelvliegveld mogen vliegen. Andere mensen die met IL&T praten hebben ofwel belang dat iedereen een opleiding bij hen afneemt, ofwel dat men drones bij hen koopt of hebben er belang bij dat er zo min mogelijk recreatieve vliegers met drones gaan vliegen omdat daardoor de regels voor hen (veelal ROC vliegers) dan mogelijk strakker gaan worden. Er zijn een aantal sterke lobbies actief van natuurbescherming, van de grote luchtvaart en van mensen die bang zijn voor misbruik van drones. Deze lobbies geven het recreatief drone gebruik een slechte naam, terwijl -als je puur naar de cijfers kijkt- het recreatief drone gebruik helemaal niet zo kwalijk is als men voor doet.In de media wordt ieder voorval breed uitgemeten en wordt paniek en angst gezaaid. Zonder wederhoor van een belangenvereniging, worden alleen de negatieve geluiden ten gehore gebracht en ontstaat een verwrongen realiteitsbeeld.
4) Drones worden steeds kleiner en minder risicovol. Een vrijstelling voor sommige regels lijkt te billeken.
Het bovenstaande in ogenschouw nemende wil ik u het volgende verzoeken/aanbevelen:
a) Borg dat zeggenschap over wet en regelgeving van het gehele Nederlandse Luchtruim weer bij 1 ministerie (bijv. IenM) komt te liggen.
b) Ontkoppel de No-Drone-Zones van de CTR’s die voor de bemande luchtvaart gelden.
c) Registreer voor de gehele overheid tezamen op 1 on-line kaart, waar een (tijdelijk/permanent) vliegverbod voor drones geld.
d) Rationaliseer het aantal en de grootte van de No-drone-zones in Nederland.
e) Overweeg in sommige gebieden waar dat nu verboden is, drone gebruik tot 50 of 120 meter hoogte weer toe te staan,
f) Neem in de wetgeving op dat de operator van een heliport alleen bezwaar tegen vluchten mag maken als de heliport op dat moment gebruikt wordt.
g) Voorkom dat Ministerie van EZ -zonder noodzaak daartoe- een drone verbod oplegt voor het vliegen boven alle Natura2000 gebieden in Nederland.
h) Stel redelijke richtlijnen op die IL&T kan hanteren bij aanvraag en uitgifte van een tijdelijk/permanent vlieg verbod.
i) Steun een (nog op te richten) instantie die de belangen van recreatieve drone vliegers behartigt, bjjv. in het sector overleg.
j) Sluit drones tot 1 kilo uit van wet en regelgeving waardoor relatief veilige drones (net als een voetbal) ook in en om het huis gebruikt mogen worden.
k) Sta alle zakelijke/recreatieve vliegers die een opleiding hebben gehad toe om tot 120 meter hoog te vliegen. De niet opgeleide/ervaren vlieger mag niet /nergens hoger dan 50 meter vliegen met hun drone.
Ik zou het zeer waarderen als u mij een reactie kunt sturen met wat u (wanneer) met mijn verzoeken/aanbevelingen wilt gaat doen. Als ik u hier op enige manier bij kan helpen of als u over het bovenstaande vrijblijvend met mij van gedachten wilt wisselen dan ben ik daar natuurlijk altijd toe bereid.
Met vriendelijke groet,
Jeroen van Craaikamp
Ik vlieg sinds 2014 -puur als hobby- met drones welke allen minder dan 4 kilo wegen. Met veel moeite heb ik me de complexe wet een regelgeving voor drones eigen gemaakt en heb nu ook de theorie opleiding voor het Remote Operator Certificate (ROC) Light afgerond al ben ik nog niet van plan om een ROC-Light vergunning aan te gaan vragen (o.a. omdat er mijns inziens nog te veel beperkingen zijn om zakelijk winstgevend te kunnen zijn met een ROC-Light vergunning).
In de periode van 2014 tot nu heb ik mee gemaakt dat in de handel verkrijgbare drones kwalitatief veel beter zijn geworden, van steeds meer functionaliteit (waaronder geofencing en anti-collission detectie) zijn voorzien en ook steeds lichter zijn geworden. De gevaarzetting van de drones is hierdoor veel kleiner geworden en de drones maken ondertussen ook een stuk minder lawaai. Op het gebied van wet en regelgeving heeft Minsterie IenM samen met IL&T goede stappen gezet om veiliger drone gebruik te borgen. Ook de on-line informatie voorziening door IenM/IL&T voor drone vlieger is in de afgelopen jaren flink verbeterd.
Tegen al deze positieve ontwikkeling moet ik helaas ook een aantal negatieve ontwikkelingen constateren:
1) Ministerie van EZ heeft in de Wet voor de Natuurbescherming opgenomen dat beheerders van Natura2000 gebieden, ieder voor zich, in hun beheerplannen regels voor drone gebruik in het luchtruim boven een Natura2000 gebied mogen opnemen. De ambtenaren van EZ hanteren eigen definities en lijken, als je de recentelijke verboden voor het vliegen in Zeeland en Noord Holland leest, niet goed bekend met de opeenstapeling aan wet en regelgeving die al in/voor het Nederlandse Luchtruim geldt. De beperkingen die aan drone gebruik door de EZ ambtenaren worden opgelegd worden ook niet op de gebruikelijke plekken op de IenM/IL&T website opgenomen. Ook worden de drone fabrikanten niet goed geïnformeerd over de no-drone-zones in Nederland Naarmate er meer slecht gedocumenteerde uitzonderingen op uw drone wet en regelgeving komen, wordt het voor de drone vlieger ook bijna onmogelijk om te bepalen of je ergens wel of niet mag vliegen.
Naar verluid gaat de Nederlandse overheid zich vanaf 2018 (deels) conformeren aan de voorstellen m.b.t wet en regelgeving zoals verwoord door de EASA. De transitie van huidige wet en regelgeving naar een EASA compliant wet en regelgeving lijkt me erg complex als dit door/met meerdere ministeries/penhouders gedaan moet worden.
2) Er komen steeds meer gebieden waar niet (meer) met een drone gevlogen mag worden. Het betreft het volgende:
a) De gebieden rondom luchthavens waar niet met een drone gevlogen mag worden stammen nog uit de tijd dat drones tot 300 meter hoogte mochten vliegen. Ondertussen heeft uw ministerie ingesteld dat recreatieve drones niet hoger dan 120 meter mogen en lijkt men voornemens om de maximale hoogte verder terug te brengen naar 50 meter (de maximale hoogte die zakelijke vliegers nu ook al moeten aan houden). Bij een maximale hoogte van 120 of zelfs 50 meter is het niet nodig dat er niet met drones gevolgen mag worden in gebieden met een straal van 15 kilometer (700 vierkante kilometer) rondom een luchthaven. Binnen een straal van 3 kilometer rondom een luchthaven zal er al geen groot vliegtuig lager dan 150 meter vliegen. Binnen een straal van 5 kilometer vliegt de commerciële grote luchtvaart al boven de 300 meter hoogte. Een gebied met een straat van 7 kilometer is 38 vierkante kilometer en een factor 20 kleiner als een gebied met een straal van 15 kilometer. Mijns inziens is het te billeken om het aantal en de grootte van de No-drone-zones te verkleinen.
b) Recentelijk zijn een twintigtal heliports op de kaart met no-drones-opgenomen. Het betreft hier veelal heliports die zelden of zelfs alleen in erg slechte weercondities (waar een verstandige drone vlieger niet met zijn drone wil vliegen) gebruikt worden. In een straal van 3 kilometer rondom zo’n heliport mag tegenwoordig alleen nog met drones gevlogen worden als de operator van die heliport daar geen bezwaar tegen heeft. Ik heb een aantal maal gevraagd of de operator bezwaar had als ik een met mijn drone binnen de straal van 3 kilometer rond zijn heliport zou begeven. Het antwoord was zonder uitzondering “Nee, mag niet”, zelfs bij de Helipad IJmuiden dat alleen bij windkracht 8 en hoger gebruikt wordt om mensen van/naar boorplatforms te brengen. De operators lijken geen zin te hebben in drones en roepen gewoon “nee, mag niet”, waardoor er op veel mooie plekken (totaal 140 vierkante kilometer) waar voorheen nog wel gevlogen mocht worden, nu de-facto niet meer met een drone gevlogen mag worden.
c) Er zijn grote gebieden in Nederland, met name in Brabant, waar nauwelijks met een drone gevlogen mag worden omdat er -zonder dat daar een goede reden voor lijkt te zijn- grote delen van dat gebied tot Controlled Airspace zijn aangemerkt. Deze gebieden zijn voor de grote luchtvaart op grote hoogte waarschijnlijk terecht als ConTRolled Airspace aangemerkt maar men had ook kunnen kiezen om delen van die CTR's op een hoogte van 1000 foot in te laten gaan. Drone gebruikers kunnen dan weer op veel meer plekken in Nederland vliegen, waar dat nu niet (meer) mag. Ter informatie: Boven een kwart van Nederland mag niet gevlogen worden a.g.v. (te grote) CTR’s.
d) Ministerie van EZ lijkt van mening te zijn dat drones boven Natura2000 gebieden niet goed zijn voor de natuur. De politierechters die uitspraak deden in zaken m.b.t. het vliegen met een drone boven natuurgebied Oostvaardersplassen oordeelde tot twee maal toe dat drones niet verstorend zijn i.h.k.v. de natuurbescherming wet. Ministerie van EZ heeft nadien toch ingesteld dat er boven Natura 2000 gebieden in Zeeland en Noord-Holland niet met drones gevlogen mag worden. Er wordt weliswaar de mogelijkheid geboden om (ad 30 euro leges per vlucht) een ontheffing te krijgen maar dat is niet praktisch (je weet vaak niet van te voren of je ergens een filmpje wil maken) noch redelijk (voor vele particulieren is 30 euro leges om een kort hobby filmpje te schieten veel te veel geld). De ontheffing wordt alleen maar afgeven als er een belang toe is. Ik kan me niet voorstellen dat de instanties die de ontheffing gaan uitreiken “uitoefening van mijn hobby” als een terecht belang zien. Als zij iedereen een ontheffing zouden geven heeft zo’n ontheffing ok geen zin, en draagt dit alleen maar bij aan verhoging van de overhead van de overheid.
3) De belangen van tienduizenden recreatieve drone vliegers worden op dit moment niet goed behartigd.
De personen en instanties uit de drone wereld die met IL&T aan tafel zitten hebben vaak een eigen (zakelijke) agenda. DARPAS beschermt de belangen van de zakelijke (ROC) vliegers. KNVVL afd Drones behartigde de belangen van ROC(-Light) vliegers. KNVVL afd Modelvliegen zou de belangen van alle recreatieven modelvliegers moeten behartigen maar houdt zich voornamelijk bezig met modelvliegtuigen met vleugels die uitsluitend op een afgelegen modelvliegveld mogen vliegen. Andere mensen die met IL&T praten hebben ofwel belang dat iedereen een opleiding bij hen afneemt, ofwel dat men drones bij hen koopt of hebben er belang bij dat er zo min mogelijk recreatieve vliegers met drones gaan vliegen omdat daardoor de regels voor hen (veelal ROC vliegers) dan mogelijk strakker gaan worden. Er zijn een aantal sterke lobbies actief van natuurbescherming, van de grote luchtvaart en van mensen die bang zijn voor misbruik van drones. Deze lobbies geven het recreatief drone gebruik een slechte naam, terwijl -als je puur naar de cijfers kijkt- het recreatief drone gebruik helemaal niet zo kwalijk is als men voor doet.In de media wordt ieder voorval breed uitgemeten en wordt paniek en angst gezaaid. Zonder wederhoor van een belangenvereniging, worden alleen de negatieve geluiden ten gehore gebracht en ontstaat een verwrongen realiteitsbeeld.
4) Drones worden steeds kleiner en minder risicovol. Een vrijstelling voor sommige regels lijkt te billeken.
Het bovenstaande in ogenschouw nemende wil ik u het volgende verzoeken/aanbevelen:
a) Borg dat zeggenschap over wet en regelgeving van het gehele Nederlandse Luchtruim weer bij 1 ministerie (bijv. IenM) komt te liggen.
b) Ontkoppel de No-Drone-Zones van de CTR’s die voor de bemande luchtvaart gelden.
c) Registreer voor de gehele overheid tezamen op 1 on-line kaart, waar een (tijdelijk/permanent) vliegverbod voor drones geld.
d) Rationaliseer het aantal en de grootte van de No-drone-zones in Nederland.
e) Overweeg in sommige gebieden waar dat nu verboden is, drone gebruik tot 50 of 120 meter hoogte weer toe te staan,
f) Neem in de wetgeving op dat de operator van een heliport alleen bezwaar tegen vluchten mag maken als de heliport op dat moment gebruikt wordt.
g) Voorkom dat Ministerie van EZ -zonder noodzaak daartoe- een drone verbod oplegt voor het vliegen boven alle Natura2000 gebieden in Nederland.
h) Stel redelijke richtlijnen op die IL&T kan hanteren bij aanvraag en uitgifte van een tijdelijk/permanent vlieg verbod.
i) Steun een (nog op te richten) instantie die de belangen van recreatieve drone vliegers behartigt, bjjv. in het sector overleg.
j) Sluit drones tot 1 kilo uit van wet en regelgeving waardoor relatief veilige drones (net als een voetbal) ook in en om het huis gebruikt mogen worden.
k) Sta alle zakelijke/recreatieve vliegers die een opleiding hebben gehad toe om tot 120 meter hoog te vliegen. De niet opgeleide/ervaren vlieger mag niet /nergens hoger dan 50 meter vliegen met hun drone.
Ik zou het zeer waarderen als u mij een reactie kunt sturen met wat u (wanneer) met mijn verzoeken/aanbevelingen wilt gaat doen. Als ik u hier op enige manier bij kan helpen of als u over het bovenstaande vrijblijvend met mij van gedachten wilt wisselen dan ben ik daar natuurlijk altijd toe bereid.
Met vriendelijke groet,
Jeroen van Craaikamp
Laatst bewerkt: